မြန်မာပြည်အရပ်ရပ်တွင် အရညဝါသီ တေရမှီလျက် သာသနာပြုတော်မူသောမဟာဗောဓိမြိုင်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ဘဝဖြစ်စဉ်အကျဥ်း
(စာအုပ်ကျမ်းပေါင်း(၆၀)ကျော်ရေသားပြုစုခဲ့သည်)
………
မဟာဗောဓိမြိုင် ဆရာတော်လောင်းလျာသည် စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန့်ဘလူမြို့နယ် မင်းကုန်းကျေးရွာ နေခမည်းတော် ဦးဘစံ +မယ်တော် ဒေါ်မေ တို့မှ (၁၃၀၃ )ခုနှစ် ဝါဆိုလပြည့်နေ့ ည(၁)နာရီ၊ အင်္ဂါနေ့တွင် ဖွားမြင်တော်မူပါသည် ။ ငယ်နာမည် မောင်ငြိမ်းမောင် ဖြစ်သည် ။
မောင်နှမ(၅)ယောက်ရှိသည်အနက် အငယ်ဆုံးသားရတနာဖြစ်သည်။
(ဗုဒ္ဓစာပေအရနံနက်အရုဏ်တက်သည် နောက်တရက်အစဖြစ်၏။သို့ဆိုလျင် တနင်္လာနေထဲပါဝင်ပါသည်)
(ယခင်ဘဝကတွင်-ဦးဖိုးရှိန်+ဒေါ်ဖက်ဖူးတို့၏သား ဖြစ်ခဲ့ဖူး၏။နာမည်မှာ မောင်ဉာဏ်ကျော်၊ရဟန်းဘွဲ့မှာ အရှင်ဉေယျ ဖြစ်သည်။ရဟန်းတဝါအရမှာကျောက်ရောဂါဖြင့်ပျံလွန်တော်မူသည်။)
၁၃၁၀-ခုနှစ်တွင် မင်းကုန်းကျေးရွာ မင်းကုန်းကျောင်းကြီးဆရာတော်ဘဒ္ဒန္တသုနန္ဒထံတွင်
မြန်မာစာသင်ပုန်းကြီးစသောဗုဒ္ဓစာပေများယူခဲ့သည်။
၁၃၁၅-ခုနှစ်တွင် ပထမ မင်းကုန်းဆရာတော်ပျံလွန်တော်မူသဖြင့်ဒုတိယဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တအာစာရ ထံတွင် ဗုဒ္ဓစာပေများဆက်လက်သင်ယူခဲ့သည်။
၁၃၁၆-ခုနှစ်၊ဝါဆိုလဆန်း(၁၀)ရက်နေ့တွင်ဝေဘူဆာတော်ကြီးနှင့်ပထမဆုံးဖူးတွေ့ခဲ့ရသည်။ဝေဘူဆရာတော်ကြီးအကျင့်စရဏဂုဏ်နှင့်ထူးခြားမှုသတင်းများကြားသိသည်မှစ၍ ဝေဘူဆရာတော်ကြီးအားကြည်ညိုစိတ်တွေဖြစ်ပေါ်ကာ ကျင့်ချင်သည်ဆန္ဒများ ဆရာတော်ကြီးလိုဖြစ်ချင်သည့်ဆန္ဒများ နှလုံးသားတွင်ခိုနားခဲ့ရသည်။ ဝေဘူဆရာတော်ကြီးအားဖူးတွေ့သည်အခါ ဆရာတော်လေင်းလျာခင်းထာသောပဝါဖြူခင်းပေါ်ကြွတော်မူပေး၏" ကာပေါ်လိပ်ဆပ်ပြာတစ်ခဲ၊"နံ့သာမွှေးတိုင် ဆယ်တိုင် "ချီးမြှင့်တော်မူခဲ့သည်ဖြစ်၍ပို၍အင်အားဖြစ်စေပါသည်။ခိုင်မြဲစေသည်။
ဝေဘူဆရာတော်းကြီးကပင် "နောင်တစ်ချိန် သာသနာပြုမည့်ကိုရင်" ဟုပင်နိမိတ်တော်ပေးတော်မူခဲ့သည်။ဝေဘူဆရာတော်ကြီးက မယ်တော် ဒေါ်မေို့ပင်" သာသနာပြုမည့် ကိုရင်မယ်တော်" ဟူ၍တင်စားခေါ်ဝေါ် ချီးမြောက်တော်မူခဲ့သည်။
၁၃၁၇ -ခုနှစ် တပို့တွဲ လပြည့်ကျော် (၆) ရက် စနေနေ့တွင် မိခင်ဒေါ်မေ၏ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟဖြင့် မင်းကုန်းတောရ ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တ အာစာရ ထံတွင် ရှင်သာမဏေ ပြုခဲ့သည် ။
ဘွဲ့အမည် မှာ "ရှင်ဉေ ယျ "ဟု ကိုယ်တိုင် ခံယူခဲ့သည် ။(ယခင်ဘဝ ရဟန်း အရှင်ဉေယျ ကကူးဆက်လာသောဓာတ်ဖြစ်သည်)ဆရာတော်လောင်းလျာသည်ကျောင်းသားဘဝ (၁၃) နှစ်သားကပင်ဝေဘူဆရာတော်ကြီးအားကျဩ တောထွက်လိုစိတ်ကိန်းဝပ်ခဲ့သည်)။
ကိုရင်ဝတ်သောနေ့တွင် တောထွက်မည်အတွေးဖြင့်ပျော်နေခဲ့သည်မှာ အိပ်၍ပင်မပျော်ဖြစ်ခဲ့သည်။
၁၃၁၈ -ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်ကျော် (၁၀) ရက် တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ရွှေဘိုမြို့ ဝေဠုဝန် ပါဠိတက္ကသိုလ် စာသင်တိုက်သို့ ပိဋကတ် စာပေများ သင်ယူရန် ရောက်ရှိ ခဲ့သည်။
၁၃၁၉ -ခုနှစ်တွင် ရွှေဘိုမြို့ဝေဠုဝန်ပါဠိတက္ကသိုလ်မှ အစိုးရပထမငယ်တန်း အောင်မြင်ခဲ့သည် ။
၁၃၂၁ -ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်း (၁၁) ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ တွင် ရန်ကုန်မြို့သရက်တောကျောင်းတိုက် ရှိ ကျောက်ပန်းတောင်းကျောင်းတိုက်သို့ ပိဋကတ်စာပေသင်ကြားရန် ရောက်ရှိ ။
၁၃၂၁ -ခုနှစ် နှောင်းတန်ခူးလပြည့်ကျော် (၃)ရက် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် မွန်ပြည်နယ်၊မော်လမြိုင်မြို့စိန်မမပါဠိတက္ကသိုလ် သို့ ပိဋကတ်ပညာသင်ကြားရန် ရောက်ရှိ ခဲ့သည်၊ ထိုနှစ်မှာပင် အစိုးရပထမလတ်တန်း အောင်မြင်ခဲ့သည် ။
၁၃၂၃ -ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်းတွင် မင်းကုန်းတောရ ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တအာစာရ ကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ ထန်းတစ်ပင် ရွှေဖောင်တော်ဦး ကျောင်းတိုက် ခဏ္ဍသိမ်၌ (ပထမအကြိမ်) မြင့်မြတ်သောရဟန်းအဖြစ်သို့ရောက်ခဲ့သည်။ ရဟန်းဒကာ ဦးဘသန်း + ဒေါ်စောဉာဏ် တို့ ဖြစ်ကြသည်။
၁၃၂၃-ခုနှစ်၊နွေဦးကာလတွင်ဝေဘူဆရာတော်ကြီးအားဖူးတွေ့ရသည့်အခါ ဆရာတော်ကြီးက
တရားထိုင်ဖို့တိုက်တွန်းခဲ့ရာ "တပည့်တော်တတ်နိုင်သည့်အခါ ဆရာတော်တိုက်တွန်းသည့်အတိုင်း ကြိုးစားပါ့မည် ဘုရား" ဟုကတိပေးခဲ့ပါသည်။ထိုနှစ်ဝါကို မော်လမြိုင် စိန်မမပါဠိတက္ကသိုလ်၌ဝါဆိုပြီး အကြီးတန်းစာဝါများလိုက်ခဲ့သည်။
၁၃၂၅ -ခုနှစ် နွေဦးကာလတွင် ဧရာဝတီတိုင်း ပုသိမ်မြို့ သာသနရံသီ ပါဠိတက္ကသိုလ်သို့ ရောက်ရှိသည် ။ ထိုနှစ်မှာပင် အစိုးရ ပထမကြီးတန်းကို အောင်မြင်သည် ။
(တိုင်းတွင် ဒုတိယ ရသည်-ထောက်ပံ့ဝတ္ထုငွေ(၁၀)ကျပ်လစဉ်ရခဲ့သည်။
(ပုသိမ်မြို့သို့စာသင်ရန်ကြွသွားရာတွင် သင်္ဘောပေါ်မှာ ဟင်္သာတ ရတနာဗိမာန်ဆရာတော်ကြီးဦးကုမာရ နှင့်တွေဆုံသဖြင့်ဆရာတောက သူ့ကျောင်းသို့ပင့်ဆောင်ခေါ်သွား၍ ရတနာဗိမာန်ကျောင်းတွင် တစ်ညတာတည်းခိုခဲ့ရသည် ။နောက်တနေ့မနက်အစောမှာဆရာတော်ကြီးကိုတော်တိုင် ဘူတာအထိပို့ပေးတော်မူသည်။သရက်ကျောင်းတိုက် သာသနောဒယကျောင်းဆရာတော် ဒေါက်တာ ဦးပဝရထံ ခရီးစရိတ်(၃ဝိ)ငွေခေတ္တယူသုံးခဲ့ရသည်များ အား ဦဗောဓိကိုတွေ့တိုင်းအမိန့်ရှိ၏ ။(အနည်းငယ်သောကျေးဇူမျှကိုပင်ထုတ်ဖေါ်တော်မူပါ၏။သူတော်ကောင်းတို့နှလုံး သူတော်ကောင်းထုံးပင်ဖြစ်၏)
၁၃၂၇ -ခုနှစ် တော်သလင်းလဆန်း(၁၃)ရက် နေ့တွင် စာသင်တိုက်များတွင်နေဖို့ရန် ခက်ခဲခြင်းကို အကြောင်းပြု၍ လူဝတ်လဲခဲ့သည် ။ ရန်ကုန်မြို့ရှိ "ဣစ္ဆိတံဆေးလိပ်ခုံ "တွင် စာရေးဝင်လုပ်ခဲ့သည် ။(ထိုဝါတွင်း၌ အင်္ဂလိပ်စာများသင်ယူလေ့လာခဲ့ပါသည်)
၁၃၂၉ -ခုနှစ် နယုန်လပြည့်ကျော်(၆)ရက်နေ့တွင် အိမ်ထောင်ကျခဲ့သည်။
မိခင်ဒေါ်မေ ၊ အမဒေါ်ကြည် တို့ က ၊ဘုန်းကြီးလူထွက် ခပ်ရှက်ရှက်နဲ့ ဆေးလိပ်ခုံမ ခပ်သွက်သွက်တို့ ခက်ချေပြီဟူ၍ အမြန်ခေါ်လျက်တိုက်တွန်းချက်ဖြင့်ပင် တစ်ရွာတည်းနေ ဒေါ်စိန်မေနှင့် အိမ်ထောင်ကျခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
လူ့ဘဝတွင် ရန်ကုန် မြို့ သင်္ကန်းကျွန်း၌ နေထိုင်ကာ ဈေးဆိုင် ၊ အထည်ဆိုင် ၊ ဆေးဆိုးပန်းရိုက် ၊ မဲနယ်ထုတ်လုပ်ခြင်းများ လုပ်ကိုင်ခဲ့သည် ။ ရပ်ကွက်အတွင်း လူမှုရေးများ နှင့် (ရ.လ.က အဖွဲ့) ဦးဆောင်ကော်မတီ အမှုဆောင်လူကြီး ၊ ပါတီကိုယ်စားလှယ် ၊ တရားရေးကော်မတီဥက္ကဋ္ဌ၊ အုပ်စု ခေါင်းဆောင်၊ အရံပါတီဝင် စသည်များ ထမ်းဆောင်ခဲ့သည် ။ကိုပိုင်အိမ်နှင်ခြံမျာဖြစ်ထွန်းခဲ့သည်။အိမ်ထောင်ကိုပင် အကျဉ်းထောင်အဖြစ်မြင်တွေ့ကာသံဝေဂ များ ရတော်မူခဲ့သည်။
၁၃၃၇ -ခုနှစ်မှစ၍ ပုတီးစိပ်ခြင်း၊ အဓိဋ္ဌာန်ဝင်ခြင်း၊ တောတောင်များသို့ လှည့်လည်၍
အဓိဋ္ဌာန်ဝင်ခြင်း ၊ဘုရားတည်ခြင်း ၊ ပြုပြင်ခြင်း၊ မွမ်းမံခြင်းများ များကိုစွမ်းစွမ်းတမံကြိုးစားအားထုတ်ခဲ့သည် ။
(ရန်ကုန်မြို့ရှိဘုရားများသို့ လူဝတ်ဖြင့်ပင်အားထုတ်ခဲ့သည်၊ပုဆိုးခါးပိုက်ထဲတွင် ကုလားပဲထည့်ကာရေစိမ်စားပြီးအဓိဋ္ဌာန်ဝင်ခဲ့သည်)
၁၃၃၈-ခုနှစ်၊နတ္တော်လဆန်း(၇)ရက်ညတွင် ဝေဘူဆရာတော်ကြီးသည် ရန်ကုန်မြို့ ရွှေတိဂုံအနီးရှိ အင်းလေးဓမ္မာရုံ၌တရားဟောတော်မူရာ ပလ္လင်အနားတွင် စတုမဓူ (သစ္စာလေးပါးကိုရည်ရွယ်)ကပ်ခါ စိတ်ထဲမှဆရာတော်ကြီးကဲ့သို့ကျင့်နိုင်စွမ်းပြီး သိနိုင်စွမ်းရှိကာ ဆရာတော်ကြီးဝေနေယျတို့အား သနားချီးမြှောက်နိုင်သလိုပင်တပည့်တော်ချီးမြောက်နိုင်းစွမ်းရှိရပါစေသား ဆုတောင်း၏။ ဆုပန်ဆင်မှုကိုဆရာတော်ကြီးအသိအမှတ်ပြုပါက ဤစတုမဓူဆေးတော်သုံးဇွန်းဘုန်းပေးပါဟု အဓိဋ္ဌာန်၍ဆက်ကပ်ရာ ဆရာတော်ကြီးမှသုံးဇွန်းပြည့်ပြည့်ဝဝကြီးဘုန်ပေးတော်မူသည်။
ထိုအခါ အဓိဋ္ဌာန်ဆန္ဒအောင်၍အင်အားများတက်ခဲ့ရသည်။
၁၃၃၉-ခုနှစ် ကဆုန်လဆန်း(၁)မှစလျက် ခုနှစ်နေ့ ခုနှစ်နံဘုရားများလူဝတ်ဖြင့်အဓိဋ္ဌာန်ဝင်ခဲ့သည်။ ရန်ကုန်တွင် ၁/ တနင်္ဂနွေနေ့ အောင်သိဒ္ဓိဘုရား ။၂/ တနင်္လာနေ့ ကျိုက္ကစံဘုရား ၃/ အင်္ဂါနေ့ ဆူးလေဘုရား။ ၄/ ဗုဒ္ဓဟူးနေ့ ရွှေတိဂုံဘုရား။ ၅/ ကြာသာပတေးနေ့ မိုးကောင်းဘုရား။၆/သောကြာနေ့ သီရိမင်္ဂလာကမ္ဘာအေးဘုရား။ ၇/စနေနေ့ နောင်တော်ကြီးဘုရားတို့၌ထူးခြားစွာအဓိဋ္ဌာန်အောင်မြင်ခဲ့သည်။ယင်းနယုံလပြည့်ကျော်(၁၁)ရက်နေ့တွင်
အဓိဋ္ဌာန်အားလုံးအောင်မြင်ခဲ့သည်။ ထို့နောက် တောင်စွန်း ကေလာသတောင်စသည့်ဘုရားများ၌လည်းအဓိဋ္ဌာန်များမကြာခဏဝင်ခဲ့ပါသည်။
၁၃၃၉-ခုနှစ် ဝါခေါင်လဆန်း(၂)နေ့တွင် သာသနာဗိမာန်ဆာတော် အဘဝိမလကိုစတင်ဖူးမြော်ခဲ့သည်။အဘဝိမလသည် (၂၄)တိုင်ဖယောင်းတိုင်တစ်ထုတ် ချီးမြှင့်လိုက်သည်။
၁၃၃၉ -ခုနှစ်တွင် ကျိုက်လတ်မြို့နယ်၊ ကြီးချောင်းရွာ၊ ဆင်ကူးရွာရှိ "ပြည်လုံးချမ်းသာ ဖောင်တော်ဦးစေတီတော်" ကို ပြုပြင်မွမ်းမံသည်။ ပြာသိုလ်လပြည့်နေ့တွင် ပန္နက်ချမင်္ဂလာ ပြုလုပ်ပြီး တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင် ထီးတော်တင် မင်္ဂလာ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည် ။
၁၃၄၀-ခုနှစ်၊ဝါခေါင်လပြည့် နေ့တွင် အဘဝိမလ ဆရာတော်ကြီးထံတွင်တရားရှုခဲပါသည်။
ဆရာတော်ကြီးလည်းအတူတရားထိုင်တော်မူသည်။ငါတို့ ဝိဇ္ဇာတွေက ကိစ္စမပြီးဘူး ဝိပဿနာကမှကိစ္စပြီးမည်ဆိုကာ အဘဝိမလဆရာတော်က ရန်ကုန်မဟာစည်ကြီးကိုတရားထိုင်ဖို့ပို့လွှတ်ခဲ့ပါသည။
၁၃၄၁ -ခုနှစ် ဝါဆိုလဆန်း (၁) ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ရန်ကုန် မဟာစည် သာသနာ့ရိပ်သာကြီးတွင် (၄၉ )ရက် တရားစခန်းဝင်ခဲ့သည် အရိယာဝါသ အခန်းနံပါတ်(၃၀)တွင်နေခဲ့ရသည်။ယင်းဝါဆိုလဆန်း(၈)ရက်နေ့ နေ့လည်(၁)နာရီတွင်သမာဓိနယ်မှပညာနယ်သို့ကူးခဲ့သည်။
မဟာစည်ဆရာတော်ကြီးကိုတော်တိုင်ပင် ယောဂီ မောင်ငြိမ်းရဲ့ ဒဿနဆန်သောတရားတွေ့ရှိချက်များ သည် ထူးခြားကြောင်း ထုတ်ဖေါ်ချီးကျူးတော်မူခဲ့သလို ရိပ်သာကြီးရှိပရိသတ်များ
ပတ်ဝန်းကျင်ပရိတ်သတ်များထံသို့သတင်းပျံ့နှံ့ခဲ့ရပါသည်။
၁၃၄၁ -ခုနှစ် ဝါခေါင်လပြည့်ကျော် (၇) ရက်နေ့ ညနေ (၅) နာရီတွင် ဉာဏ်စဉ် တရားများ နာကြားခွင့်ရခဲ့သည် ။ ယင်းလပြည့်ကျော်(၈)ရက်နေ့ ဘောက်ထော် သာသနာ့ဗိမာန်သို့ပြန်ရောက်ခဲ့သည်။
၁၃၄၁ -ခုနှစ် တော်သလင်းလဆန်း (၁၂) ရက် တနင်္ဂနွေနေ့ နံနက် (၈:၄၅) နာရီတွင် ဦးဆောင်နာယကဆရာတော်ကြီး ဘဒ္ဒန္တသေဋ္ဌိလ(ကမ္ဘာ့သာသနာပြု )ဖြစ်ပြီးသင်္ကန်းကျွန်းမြို့နယ်၊ဘောက်ထော် သီရိရတနာလမ်း သာသနာ့ဗိမာန် ဆရာတော် ဘဒ္ဒန္တဝိမလကို ဥပဇ္ဈယ်ပြု၍ ခေမာသီဝံကျောင်းတိုက် ခဏ္ဍသိမ် တွင် (ဒုတိယအကြိမ်) မြင့်မြတ်သောရဟန်းဖြစ်ရောက်တော်မူခဲ့သည် ။ အိမ်ရှင်မထံက "ပါရမီ လူတားလို့မရပါဘူးရှင့်"ဟူသောစကားက
ရဟန်းဘောင်ပို့ဆောင်၍ ယနေ့တိုင်အောင် တားမရတဲ့ပါရမီများက လူသားတို့အတွက်ကောင်းကျိုးတွေဆက်နေခဲ့ကြရသည်။
၁၃၄၁ -ခုနှစ် သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော် (၄) ရက် အင်္ဂါနေ့နံနက်(၇)နာရီတွင်ဆွမ်းခံကြွရင်း
တောရဆောက်တည်ရန်ထွက်ခဲ့သည်။အဘဝိမလက လေသာဆောင်မှကြည့်ရှု့လျက်၊ဦးသိန်းက"ယပ်ကလေးနဲ့ကြည့်ကောင်းသားပဲ" ဟုပြောသေး၏။ယင်းမနက် ဦးမြင့်ဆွေတို့မိသားစုအိမ်တွင်ဆွမ်းဘုန်းပေး၏။အငှါးကား နံပါတ်(၆၂၂၅)ကားဖြင့်(၁၀-၃၀) မိနစ်တောရဆောည်ရန်
အတွက် ခရီးစထွက်တော်မူသည်။ရန်ကုန် မန္တလေးစာပို့ရထား တွဲနံပါတ်(၃) ခုံနံပါတ်(၁၁)ဖြင့်ကြွခဲ့ရသည်။ ရထားလက်မှတ်မှာ သတင်းထောက်ဦးထွန်းဝင်းက ကြိုတင်စောင့်ကာလှူဒါန်းခဲ့သည်။
ယင်းနေ့တွင် မိုးမင်းကြီးသာဓုခေါ်ကောင်းချီးပေးသည်အလား မိုးကြီးကျယ်စွာရွာသဖြင့် ရန်ကုန်ရေကြီးရာ ကားပတ်၍ပင်မောင်းခဲ့သည်။ထိုမှအစပြုကာ အရညဝါသီ တောရမှီလျက် သီတင်းသုံး နေတော်မူလျက် ရှိရာ ယနေ့တိုင်ပင်ဖြစ်သည်။
၁၃၄၁ -ခုနှစ်တွင် သာစည်မြို့နယ် ရွှေကျောင်းကုန်း တောင်ထိပ်၌ ' ပထမဦးဆုံးတောရဆောက်တည်ခဲ့သည်။ထိုနှစ်မှာပင် ရွှေကျောင်းကုန်းတောင်တွင် "လောကမုနိ"စေတီတော်ကို တည်ထားပူဇော်ခဲ့သည် ။ အုတ်မြစ်ချမင်္ဂလာ နှင့် ဌာပနာပိတ်ပွဲကို တပို့တွဲလပြည့်နေ့တွင် ပြုလုပ်ပြီး တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင် ရွှေထီးတော်စိန်ဖူးတော်တင်ပွဲကို အောင်မြင်စွာ ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့သည် ။
၁၃၄၂-ခုနှစ်တွင်လည်း သာစည် ရွှေကျောင်းကုန်းတောင်တွင် ဝါဆိုဝါကပ်တော်မူသည်။
၁၃၄၃-ခုနှစ်၊တွင် ဇင်းကျိုက် တောင်တော်တွင် သီတင်းသုံးတော်မူသည်။
၁၃၄၄-ခုနှစ်တွင် ဇင်းကျိုက် မင်းတစ်ရာ့တစ်ပါးတောင်တွင် သီတင်းသုံးတော်မူသည်။
၁၃၄၅-ခုနှစ်တွင် ဇင်းကျိုက် ကျောက်ခမောက်ဂူ (ကျောင်းမရှိ ကျောက်တုံးနှစ်တုံးကြား)
သီတင်းသုံးတော်မူသည်
၁၃၄၆-၄၇- ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်တိုင်းဒေသကြီး ၊မှော်ဘီမြို့နယ် ဖူးကြီးကျေးရွာ အနီး သံသုမာရတောင် သီတင်းသုံးတော်မူသည်။ ရဟန္တာ ဈာန်ပျံသည်ဟုသတင်းကျော်ကြား၍ လူများခဲ့ရသည်။သူတို့က ငါ့ကိုရဟန္တာချည်းတဲ့ ငါကတော့ ရဟန်နာချည်းဖြစ်နေသည်။ကျန်းမာရေးမကောင်းဖြစ်နေရသည်ဟု မိန့်တော်မူဖူး၏။ထိုတွင် တရားစခန်းတစ်လဖွင့်ပေးခဲ့သည်။
၁၃၄၈-ခုနှစ်၊ ဝါဆိုလပြည့်နေ့တွင်တွင်စစ်ကိုင်းတိုင်း၊ စစ်ကိုင်းချောင် အရှေ့ပရက္ကမဂူသို့ရောက်ခဲ့သည်။ ထိုတွင် နှစ်ဝါတိုင်သီတင်းသုံးဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၅၀/၅၁/၅၂- ခုနှစ်များတွင် သာစည်ရွှေကျောင်းကုန်းတောင်တွင် သီတင်းသုံးလျက်သုံးဝါတိုင်ဝါဆိုတော်မူခဲ့ပါသည်။ တရားစခန်းများလည်းဖွင့်လျက် ဟောကြားပြသပေးတော်မူခဲ့ပါသည်။
၁၃၅၃-၅၄-၅၅ ခုနှစ်များတွင် ပျဉ်းမနား (ယ္ခုနေပြည်တော်) ရှိ လက်လုပ်တောင်တောရတွင်သုံးဝါတိုင်သီတင်းသုံးတော်မူခဲ့သည်။ထိုကာလအတွင်း 'လက်လုပ်တောင် ဆရာတော်ဈာန်ပျံသည်' ဟူသော ကောလဟာလကြောင့် လူပရိသတ်များစွာလာရောက်ဖူးမြော်ကြသည်။ထိုအချိန်မှစ၍ဆရာတော်၏ သတင်းများတစ်နိုင်ငံလုံး သို့ပျံံ့လွင့်ခဲ့သည် ။
ထို လက်လုပ်တောင်တွင် သီတင်းသုံစဉ်ကပင် (၁၃၅၃-ခုနှစ်။၁၉၉၁-ခုနှစ်) ဤနေရာသည် နောင်တချိန်ကျလျင် မြို့တော်ကြီးဖြစ်လာမည်။ မမြင်ဖူးတာမြင်ရမည် မကြားဖူးတာကြားရမည် မစားဖူးတာစားရမည်မတွေ့ဖူးတာတွေ့ရမည် ဟုမိန့်တော်မူ၏။
ဤနေရာမှစ၍ မြန်မာပြည်တွင်မကကမ္ဘာအထိသာသနာပြုရလိမ့်မည်။အရှေ့အရပ်သုံ
လက်ညွန်ပြလျက်က အဲဒီအနားမှာ "စေတီအကြီးကြီး"ဖြစ်ပေါ်လာလိမ့်မည် တို့လုပ်ဖို့တော့မဟုတ်ဘူး သူ့ဟာသူဖြစ်လာမှာပါ ဟုမိန့်တော်မူသည်။(ယခု-ဥပ္ပါဒသန္တိစေတီတော်ကြီးနေရာဖြစ်သည်)။(ယခု နေပြည်တော်ကြီးဖြစ်ခဲ့ကြရပြီ)
၁၃၅၃-ခုနှစ် တွင် အကျင့်စရဏအတွက်အလွန်ကျေးဇူးများသော "ဓမ္မောဝါဒကထာ"
ကျမ်းစာမှစ၍ စာအုပ်ပေါင်း(၆၀)ကျော် ရေးသားတော်မူခဲ့သည်။
၁၃၅၆-ခုနှစ် သီတင်းကျွတ်လပြည့်ကျော်(၁၀)ရက်နေ့ညမှစတွင် လက်လုပ်တောင်မှသည် ရှမ်းပြည် သုဝဏ္ဏသျှံသို့ကြွတော်မူသည်။
၁၃၅၆-ခုနှစ် တွင် ရှမ်းပြည်နယ် သုဝဏ္ဏသျှံတောင် ဘုန်းတော်ပြည့်ကျောင်းတွင်ဝါကပ်တော်မူသည်။
၁၃၅၇-၅၈- ခုနှစ်များတွင် ရှမ်းပြည်နယ် မဟာဗောဓိမြိုင်ကျောင်းတွင်(၂)ဝါတိုင်ဝါကပ်တော်မူသည်။
၁၃၅၇-ခုနှစ်၊တပေါင်းလပြည့် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့တွင် သုဝဏ္ဏသျှံတောင်တွင် လားဟူ(၂၂)ရွာ ၊ လီရှော(၄)ရွာတို့မှ လူနှစ်ထောင်ကျော်၏ ဗုဒ္ဓဘာသာခံယူပွဲကြီး ကို စည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည် ။
ယင်းတိုင်းရင်းသားများ ဒေသန္တရ ဗဟုသုတများ 'သာသနဗဟုသုတများ'ယဉ်ကျေးမှုများ' တိုးပွါးရန် အတွက် (၁၃၅၈ )-ခုနှစ် တပေါင်းလဆန်း(၃)ရက်နေ့တွင် သာစည်၊ ပျဉ်းမနား၊ မန္တလေး၊ ရွှေဘို၊ ရန်ကုန်မြို့များနှင့် နိုင်ငံတော်အဆင့် အထိ ပို့ဆောင်ပေးခဲ့သည် ။
ထိုသို့သော အကြောင်းများ ကြောင့် 'မဟာဗောဓိမြိုင် ဆရာတော်' ဟူ၍ နိုင်ငံအနှံ့ လူသိများ ထင်ရှား ခဲ့သည် ။ယခင်က ရွှေကျောင်းကုန်းတော်ဆရာတော်၊ လက်လုပ်တောင်ဆရာတော်ဟုသာ လူသိများခဲ့သည်။(ဗောဓိမြိုင်(မဟာဗောဓိမြိုင်)ဆရာတော်ဟုဖြစ်ပေါလာမည့် ပင်မကျောင်းကလေးမှာ(၁၀)ခန့်ပါတ်လည်မျှသာရှိခဲ့ပါသည်)။
၁၃၅၉ -ခုနှစ်တွင် စစ်ကိုင်းတိုင်း ကန်ဘလူမြို့နယ် နတ်တလူတောရ ကို စတင်တည်ထောင်၍
ဝါဆိုတော်မူသည်။ဝါဆိုလပြည့် နေ့ မှ တော်သလင်းလပြည့်နေ့ထိ (၂) လတိတိ တရားစခန်း ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည် ။ စခန်းပွဲအတွင်း ဝေယျာဝစ္စ ဆောင်ရွက်သူများအတွက် တော်သလင်းလပြည့်မှ သီတင်းကျွတ်လပြည့်နေ့ထိ (၁) လ တရားစခန်းကို ပြုလုပ်ပေးခဲ့သည် ။
၁၃၅၉ -ခုနှစ်တွင် နတ်တလူတောရ၌ 'မင်းဘိသိက်ခံ' ဘုရားတည်ထား ပူဇော်ရန်။ နှောင်းတန်ခူးလပြည့်နေ့တွင် အုတ်မြတ်ချမင်္ဂလာပွဲ ပြုလုပ်ပူဇော်ခဲ့သည်။
၁၃၆၀ -ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် ဌာပနာပိတ်ပွဲ ပြုလုပ်ပူဇော်ခဲ့သည်။
၁၃၆၀-ခုနှစ်တွင် မေမြို့ အနီး ဝေဒလ္လ တောရကျောင်းတွင်ဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၆၀-ခုနှစ်၊တပေါင်းလဆန်း(၁၄)ရက်နေ့တွင် နတ်တလူတောရ " မင်းဘိသိက်ခံ"ဘုရားရွှေထီးတော် စိန်ဖူးတော်တင်လှူပူဇော်သည်။ယင်း တပေါင်းလပြည့်နေ့တွင် အနေကဇာတင်ပူဇော်သည်။ သံဃာတော်(၆၄)ပါး သံဃိကဆွမ်း ဆွမ်းဆန်တော်လောငါးလှူပွဲပြုလုပ်ပူဇော်သည်။
၁၃၆၁ -ခုနှစ် ကဆုန်လပြည့်နေ့တွင် မင်းကုန်းကျေးရွာ မွေးဖွားရာ ချက်မြှုပ်အိမ်နေရာတွင်
'ဉေ ယျဓမ် ရွှေချက်သို တံခွန်တိုင်' ကို တည်ထားခဲ့သည် ။
တစ်ချိန်တည်းမှာပင် နတ်တလူတောရ ၌ နှစ်လတရားစခန်း ထပ်မံ ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည် ။
၁၃၆၁-ခုနှစ် တွင် (ပုံတောင် ပုညာ နယ် )ဂန့်ဂေါမြို့နယ်၊လယ်ဓမ္မပိုင်၊ မဇ္ဈိမ ဓမ္မမောနိဂူတွင်ဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၆၂-ခုနှစ်၊ တွင်(ပုံတောင်ပုညာနယ်)ဂန့်ဂေါမြို့နယ် စကားပိုင် မောနေယျတောရ တွင်ဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၆၃-ခုနှစ် ပုလဲမြို့နယ် ကျော်တောရွာအနီး ပဋိပတ္တိတောရကျောင်တွင် ဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၆၄-ခုနှစ်၊ပုနလဲမြို့နယ်၊ကျောတောရွာအနီး စံရိပ်ငြိမ်တောရကျောင်းတွင် ဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၆၅-၆၆-၆၇-၆၈-၆၉-၇၀-၇၁-၇၂-၇၃ -ခုနှစ်အထိ (၉)ဝါတိုင်တိုင် စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီးအတွင်းရှိ မဟာမြိုင်တောကြီးအတွင်း ခေါင်နန်းပလ္လင်ကျောင်း အကျွတ်အလွတ်ကျောင်း များတွင်ဝါဆိုသီတင်းသုံးတော်မူသည်။
၁၃၇၄-/၇၅/၇၆/၇၇ -ခုနစ်၊စ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ၊ကန်ဘလူမြို့နယ်၊ မလည်အနီး
ဉေယျဓမ်တောရ တွင် (၄)ဝါတိုင် သီးတင်းသုံးဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၇၈/၇၉/၈၀/၈၁ -ခုနှစ်တွင်စစ်ကိုင်းဒေသကြီး၊အထက်ပိုင်း ဗန်းမောက်မြို့နယ်
ရွှေနှစ်တောရတွင် (၄) ဝါတိုင်သီတင်းသုံးဝါဆိုတော်မူသည်။
၁၃၈၂-/၈၃/ -ခုနှစ်များတွင် ကန့်ဘလူမြို့နယ်၊ ဉေယျဓမ်တောရတွင်သီတင်းသုံးတော်မူလျက်
အတွင်းသာသနာ ၊အပြင်သာသနာ များပြုတော်မူလျက်ရှိတော်မူသည်။ယနေ့တိုင်သီတင်းသုံးတော်မူနေပါသည်။
ယခုနှစ်သက်တော်(၈၀) ပြည့် တွင်အရွယ်တော်ရှိသော်လည်းအရွယ်နှင့်အသက်ငဲ့ကွက်ခြင်းအလျင်းမရှိပဲဆွမ်းခံပေးတော်မူခြင်း၊အဖူးမြော်ခံပေးခြင်း၊လှူဘွယ်များအလှူခံပေးတော်မူခြင်း၊များနှင့်
ဒါယကာဒါယိကာမအများတို့၏ကောင်းကျိုးချမ်းသာလိုလားတော်မူကာ စေတနာ သဒ္ဓါတရားများကိုအလှူခံပေးတောိမူခြင်းဖြစ်သည်။လေးနက်သော နက်ရှိုင်းသောမေတ္တာတော်ဓာတ်၊မေတ္တာကလာပ်တော်များဖြင့် "ကပ်ဘေကင်းပျောက် ချမ်းသာရောက်လျက် မဂ်ပေါက်ဖိုလ်ဝင် ငြိမ်းခြမ်းစေချင်၍ " ချီးမြှောက်တော်မူနေခြင်းဖြစ်သည်။
ခေတ္တသီတင်းသုံးရာဒေသများ
၁/ ရသေ့မဂူ ဇင်းကျိုက်မြို့နယ် ( ၃) လခန့်
၂/ ဖရုံညှာစခန်း ဇင်းကျိုက်မြို့နယ် ( ၁) လ
၃/ တောင်စဉ် တောင် မိတ္ထီလာမြို့နယ် (၁) လ
၄/ ကျောက်ထီးတောင် ကျောက်ဆည်မြို့နယ် (၂) လ
၅/ ဝါးသုံးရုံစခန်း ပုလဲမြို့နယ် (၇၂)ရက်
၆/ မပဒါန်ဂူ ညောင်နီရွာအနီး မိုးမိတ်မြို့နယ် (၂) လ
၇/ သုဝဏ္ဏသျှံတောင်ထိပ် ရှမ်းပြည် (၆)လ
ကျေးဇူးရှင်မဟာဗောဓိမြိုင်ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည်ယခုအခါတွင်စစ်ကိုင်းတိုင်းဒေသကြီး ကန့်ဘလူမြို့နယ် မလည်အနီး ဉေယျဓမ်တောရ တွင်တောရဓူတင် အဓိဋ္ဌာန်တင်တော်မူလျက်သာသနာပြုကာသီတင်းသုံးနေတော်မူပါသည်။
ဗုဒ္ဓေါရသ(ဦးဗောဓိ)
ဗောဓိရိပ်ငြိမ်တောရဆရာတော်(မှော်ဘီ)🙏🙏🙏
၁၃၈၃-ခုနှစ်၊သီတင်းကျွတ်လဆန်း(၉)ရက်
(၁၄-၁၀-၂၀၂၁)
------------------------------"-----------------------------------
ကျေးဇူးတော်ရှင် မဟာဗောဓိမြိုင် ဆရာတော်ဘုရားကြီးသက်တော် (၈၂)၊ သိက္ခာတော် (၄၅)ဝါ သည် ၁၃၈၆ ခုနှစ်၊ တန်ခူးလပြည့်ကျော်(၇)ရက်
၃၀-၄-၂၀၂၄ (အင်္ဂါနေ့)မွန်းလွဲ ၁:၁၀ အချိန်တွင် တစ်ဘဝ တစ်ခန္ဓာ ချုပ်ငြိမ်းတော်မူပါသည်။
🙏🙏🙏
မျှဝေပါသသည်လူနတ်ဗြဟ္မာသာဓုခေါစေသော်
