ေညာင္ပင္အိုင္ေတာရဆရာေတာ္၏ တစ္ဘ၀သာသနာ
သိဂၤ ါေလာဝါဒသုတ္ (လူ႔က်င့္၀တ္)
သိဂၤ ါေလာဝါဒသုတ္
လယ္တီ ဆရာေတာ္ ဘုရားၾကီး၏ "သုကုမာရမဂၢဒီပနီ" မွထုတ္နႈတ္ထားသည္။
သဗၺညု ျမတ္စြာဘုရားသည္ တရံေရာအခါ ရာဇျဂိဳဟ္ျပည္ ေဝဠဳဝန္ ေက်ာင္း၌ ကိန္းေအာင္း စံမၸယ္ ေတာ္မူေသာ အခ်ိန္- သိဂၤ ါလ အမည္ရွိ ေသာ သူၾကြယ္သားကို ဤသို႔ ေဟာ္ေတာ္မူ၏။
"သိဂၤါလသူၾကြယ္သား-အရပ္ဒိသာ ၆-မ်က္နွာတို႔ကိုရုိေသစြာစိတ္စြဲ၍အျမဲရွိခိုးရစ္ေလာဟု အဆံုးစြန္ စကား သင့္အဖမွာၾကားေသာအရာသည္ ေရွ႕,ေနာက္,ေတာင္,ေျမာက္,ေအာက္,အထက္ဟူေသာ အရပ္ဒိ သာ ၆-မ်က္နွာတို႔ကို မွာၾကားလိုသည္မဟုတ္၊ ငါဘုရား၏သာသနာမွာလည္း အရပ္ဒိသာ၆-မ်က္နွာရွိသည္၊ ထိုအရပ္ဒိသာ ၆-မ်က္နွာတို႔ကို ရုိေသစြာစိတ္စဲြ၍ အျမဲရွိခိုးရမည္- ဆိုသည္မွာလည္း လက္အုပ္ခ်ီမိုး၍ရွိ ခိုးသည္ကို မွာဆိုခဲသည္ မဟုတ္" ဟု မိန္႔ေတာ္မူေလ သည္။
ထိုေနာက္ အိမ္၌ေနသူလူ,ဂဟ႒အေပါင္းတို႔အား လူေကာင္းစင္စစ္ ဖစ္ဖို႔အမွန္ၾကၪ္ေရွာင္ရန္တရား တစ္ဆယ့္ေလးပါးတို႔နွင့္တကြ သူၾကြယ္သားအား ဆက္လက္ထုတ္ေဖာ္ေဟာၾကားေတာ္မူေပသတည္း။(အမိ ,အဖ-စသည္တို႔ကိုအရပ္ဒိသာ၆-မ်က္နွာဆိုသည့္ အမိဝတ္၊အဖဝတ္ စသည္ကို ေနရာတက်ျပဳမူသည္အရပ္ ဒိသာ ၆-မ်က္နွာကို ရွိခိုးျခင္းမည္၏။ ဟုအက်င္းမွတ္ၾက)
[ဥေဒၵသသံေပါက္- ၁၁]
ေရွာင္ၾကင္ရမည့္ ကမၼကိေလသာ တရား-၄-ပါး အက်ဥ္း
၁။. သက္သတ္, ခိုးဝွက္၊ အိမ္ရာဖ်က္၊ နႈတ္ထြက္ မမွန္ျငား။
၂။. အဂတိေလး၊ ကင္းစင္ေဝး၊ ျပဳေရး မွန္ေျဖာင့္သား။
(အဓိပၸါယ္ ၁+၂)
(၁)- ပါဏာတိပါတ။ ။ သန္းဥ, ၾကမ္းပိုးဥ-မွ စ၍ အသက္ရွိသူ လူ, တိရစာၦန္သတၱဝါ မွန္သမွ်ကို သတ္ျဖတ္ ညွဥ္းဆဲျခင္း တစ္ပါး။
(၂)- အဒိႏၷာဒါန ။ ။သူတပါးတို႔ ပိုင္ဆိုင္ေသာ ဥစၥာကို အနိူင္အထက္ နိွပ္စက္ျခိမ္း ေျခာက္ ေတာင္းရမ္း ခြဲခန္႔၍ယူျခင္း, အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ လိမ္လည္ နည္းတို႔ျဖင့္ လိမ္လည္ ၍ယူျခင္း,အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာစဥ္းလဲ နည္းတို႔ျဖင့္ စဥ္းလဲ ၍ ယူျခင္း တစ္ပါး။
(၃)- ကာေမသုမိစၦာစာရာ။ ။ေယာက်ာ္းတို႔မွာ မလြန္က်ဴးအပ္ေသာ နွစ္ က်ိတ္ေသာ မိန္းမတို႔၌ က်ဴးလြန္ျခင္း၊ လင္ရွိေသာ မိန္းမတို႔မွာ မိမိ လင္မွ တပါးေသာ ေယာက်ာၤး မ်ားနွင့္ ေပါင္းေဖၚျခင္း တစ္ပါး။
(၄)- မုသာဝါဒ။ ။မဟုတ္မမွန္ေသာ စကားကို ေျပာဆိုျခင္း တစ္ပါး။ ဤ ၄-ပါးတို႔ကို ေလာက၌ လူဆိုး,လူညစ္ တို႔ျပဳၾကေသာအမႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။ လူျဖစ္ေသာသူသည္လူဆိုး ,လူညစ္ မျဖစ္ရေအာင္ ဤတရား ၄-ပါးတို႔မွ အသက္ထက္ဆံုး လြတ္ကင္းေအာင္ ၾကဥ္ေရွာင္ရမည္- ဟူ၍ ေဟာေတာ္ မူ၏။
အဂတိတရား-၄-ပါး အက်ဥ္း
၃။. ခ်စ္, မုန္း, ေၾကာက္မႈ, မသိမႈ၊ ေလးခု အလိုက္မွား။
၄။. အဂတိေလး၊ ကင္းစင္ေဝး၊ ျပဳေရး မွန္ေျဖာင့္သား။
(အဓိပၸါယ္- ၃+၄)
(၁) ဆႏၵာဂတိ။ ။လူ႔မ်က္ႏွာကို ေသာ္လည္းေကာင္း,တံစိုးလက္ေဆာင္ကိုေသာ္
လည္းေကာင္း၊ ငဲ့ကြက္သည့္ အတြက္ေၾကာင့္ မေတာ္ မတရားေသာ အမႈကို ျပဳျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ေဒါသာဂတိ။ ။မုန္းသည့္ အတြက္ေၾကာင့္ မေတာ္ မတရားေသာ အမႈကို ျပဳျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ဘယာဂတိ။ ။ေၾကာက္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ မေတာ္ မတရားေသာအမႈကိုျပဳ ျခင္း တစ္ပါး။
(၄)ေမာဟဂတိ။ ။တရားလမ္းမွန္ကိုမသိသည့္အတြက္ေၾကာင့္ မေတာ္မတရားေသာ အမႈကို ျပဳျခင္း တစ္ပါး။
ဤ ၄-ပါးတို႔ကို မိမိကိုယ္၏ စင္ၾကယ္ျခင္းကို အေလးမျပဳၾကေသာ လူယုတ္, လူညံ့ တို႔၏ မသင့္မေလ်ာ္ မေတာမတရားေသာ လိုက္စားမႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။ လူျဖစ္ေသာသူ သည္ သူယုတ္သူည့ံမျဖစ္ရေလေအာင္ ဤတရား ၄-ပါးတို႔မွ အသက္ထက္ဆံုး လြတ္ ကင္းေအာင္ ၾကဥ္ေရွာင္ရမည္ဟူ၍- ေဟာေတာ္မူသည္။
ပ်က္စီးေၾကာင္း တရား ၆-ပါး အက်ဥ္း
၅။ယစ္မ်ိဳးေသာက္ၾကဴး၊ သဘင္ၾကဴး၊ ေလာင္းၾကဴး ညၪ့္လည္မ်ား။
၆။မိတ္ေဆြ မေကာင္း၊ ပ်င္းအားေကာင္း၊ အေၾကာင္း ဤေျခာက္ပါး။
၇။ဥစၥာ မြဲေရး၊ ျမန္မေနွး၊ ေဝးစြာ ၾကဥ္ေရွာင္ရွား။
(အဓိပၸါယ္- ၅+၆+၇)
(၁) သုရာေမရယမဇၨပါန။ ။ ေသရည္, ေသရက္မ်ိဳး ေသာက္စားျခင္း, ယစ္ မ်ိဳး ေသာက္စားျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ဝိကာလ ဝိသိခါစရိယာ။ ။ ညအခါ၌ လမ္းေလွ်ာက္ေလ့ ရွိျခင္း တစ္ပါး။
(၃) သမဇၨာဘိစရဏ။ ။ပြဲလမ္းသဘင္ ေပ်ာ္ရႊင္လိုက္စားၾကဴးျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ဇူတပၸမာဒ႒ာန။ ။ ကုသိုလ္ေရး, လိမၼာေရး, ဥစၥာစီးပြားေရး တို႔၌ ေမ့ ေလ်ာ့ေပါ့စားေၾကာင္း ျဖစ္ေသာ အေလာင္းအစား ကစားေလ့ရွိျခင္းတစ္ပါး။
(၅) အာလသ်ာႏုေယာဂ။ ။အလုပ္အကိုင္ပ်င္းရိျခင္းႏွင့္အျမဲယွဥ္ျခင္းတစ္ပါး။
(၆) ပါပမိတၱတာ။ ။မိတ္ေဆြ မေကာင္းႏွင့္ ေပါင္းေဖၚျခင္း တစ္ပါး။
ဤ ၆-ပါးတို႔တြင္ တစ္ပါးပါးနွင့္ ယွဥ္ေသာသူအား မရေသးေသာ ဥစၥာ စည္းစိမ္ ဂုဏ္သိရ္က်က္သေရ တို႔ကိုလည္း ရနိူင္ခြင့္ မရွိ၊ ရရွိေသာဥစၥာစည္း စိမ္ ဂုဏ္သိရ္ က်က္ သေရ တို႔ကိုလည္းတိုးပြားေစရန္ အခြင့္မရွိ၊ တစ္ေန႔ တစ္ျခား ပ်က္ျပားဆံုးရံႈး ခြင့္သာ ရွိသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ လူျဖစ္ေသာ သူသည္ ဤ ၆-ပါးေသာ ႒ာနတို႔ကို အသက္ ထက္ဆံုး လြတ္ကင္းေအာင္ ၾကဥ္ေရွာင္ရမည္- ဟူ၍ ေဟာေတာ္မူ၏။ ။
အရပ္မ်က္နွာ ၆-ပါး အက်ဥ္း
၈။ မာတာပီတာ၊ ေရွ႕ဒိသာ၊ ဆရာေတာင္ရပ္ျငား။
၉။ သား, မယားလွ်င္၊ အေနာက္ခြင္၊ မိတ္သင္ ေျမာက္အလား။
၁၀။ ေက်းကြ်န္ ေအာက္ဟူ၊ အထက္မူ၊ သူျမတ္ ရဟန္း ပုဏၰား။
၁၁။ အရပ္ဒိသာ၊ ေျခာက္မ်က္နွာ၊ လံုစြာဆို႔ပိတ္ထား။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အမိ, အဖ နွစ္ပါးတို႔သည္ အေရွ႕ အရပ္ မ်က္နွာမည္၏။
(၂) အတတ္ပညာ သင္ၾကားေပးေသာ ဆရာသည္ ေတာင္ အရပ္ မ်က္နွာ မည္၏။
(၃) အိမ္သူမယား, သမီး, သား တို႔သည္အေနာက္အရပ္မ်က္နွာမည္ကုန္၏။
(၄) ေမြးခ်င္းေပါက္ေဖာ္ ေဆြမ်ိဳးဉာတိ မိတ္ေဆြ ခင္ပြန္းတို႔သည္ ေျမာက္အ ရပ္ မည္၏။
(၅) ေက်းကြ်န္ အမႈလုပ္တို႔သည္ ေအာက္ အရပ္မ်က္နွာ မည္၏။
(၆) အက်င့္သီလ နွင့္ျပည္စံုၾကေသာ ရေသ့,ရဟန္းတုိ႔သည္ အထက္ အရပ္ မည္၏။ ။
{ဥေဒၵသသံေပါက္ ၁၁-ျပီး၏။}
-----------
[နိေဒၵသ သံေပါက္- ၂၈]
ယစ္မ်ိဳးေသာက္စားမႈ အျပစ္ ၆-ပါး အက်ဥ္း
၁။ ဥစၥာပ်က္ျပား၊ ခိုက္ရန္ပြား၊ မ်ားတံုေရာဂါစု။
သတင္းယုတ္မာ၊ အရွက္ကြာ၊ ပညာဆုတ္ယုတ္မႈ။
ယစ္မ်ိဳးၾကဴးျငား၊ သူတို႔အား၊ ေျခာက္ပါး အျပစ္ရႈ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) သႏၵိ႒ိက ဓနဇာနီ။ ။ယခုမ်က္ေမွာက္ ဘဝမွာ ဥစၥာ ျပဳန္းတီးျခင္းတစ္ပါး။
(၂) ကလဟပၸ ဝဎုနီ ။ ။ ခိုက္ရန္ ေဒါသ ပြားမ်ားျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ေရာဂါနံ အာယတနံ။ ။ ေရာဂါဆိုး, အနာဆိုးတို႔ ေပၚေပါက္ပြားမ်ားရန္အ ေၾကာင္းျဖစ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) အကိတၱိ သဥၨနနီ။ ။ အေက်ာ္အေစာ မဲ႔ျခင္းကို ျဖစ္ေစျခင္း တစ္ပါး။
(၅) ေကာပီနဝိဒၶံသနီ။ ။ အရွက္ကြဲရာ ကိုယ္အဂၤ ါကို ေဖၚျပျခင္း တစ္ပါး။
(၆) ပညာယ ဒုဗၺလီကရဏီ။ ။အသိအလိမၼာ ဉာဏ္ပညာယုတ္ေလ်ာ႔ျခင္းကို ျပဳျခင္း တစ္ပါး။ ။
ညၪ့္အခါ လမ္ေလွ်ာက္မႈ အျပစ္ ၆-ပါးအက်ဥ္း
၂။ မိမိ, သား, မယား၊ ဥစၥာအား၊ သံုးပါး အေစာင့္ေဝး။
မသကၤာဖြယ္၊ မႈေရာက္လြယ္၊ သြယ္သြယ္ ဒုကၡေရွး။
ညၪ့္လမ္းေလွ်ာက္သူ၊ မေတာ္လူ၊ ျပစ္မူ ေျခာက္ပါးေထြ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အတၱ အဂုတၱ။ ။ မိမိ၏ အသက္အႏၱရာယ္မွ အေစာင့္အေရွာက္ ကင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ပုတၱဒါရ အဂုတၱ။ ။ သား, သမီး, မယားတို႔ ကေသာက္ကေရာက္ ေဖာက္ ျပန္ပ်က္ျပားခြင့္မွ အေစာင့္အေရွာက္ ကင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၃) သာပေတယ် အဂုတၱ။ ။ ဥစၥာ ဓန အႏၱရာယ္မွ အေစာင့္အေရွာက္ ကင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၄) သကႋယ။ ။ ထိုသူ၌ သူတပါးတို႔ မယံုသကၤာ မ်ားျခင္း တစ္ပါး။
(၅) အဘူတဝစန ရုဟနာ။ ။သူတပါးတို႔ မဟုတ္မတရား စြဲဆိုေသာ္လည္း အ ဟုတ္ျဖစ္၍ မႈျပစ္မင္းဒဏ္ ေရာက္လြယ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၆) ဗဟု ဒုကၡ ပုရကၡာရ။ ။ ဒုကၡ အမ်ိဳးမ်ိဳး ေတြ႕ၾကံဳရန္ ေရွ႕ရႈလ်က္ရွိေနျခင္း တစ္ပါး။ ။
ပြဲသဘင္ၾကဴးမႈ အျပစ္ ၆-ပါး အက်ဥ္း
၃။ ကျခင္း, သီျခင္း, တီးမႈတ္ျခင္း၊သာျခင္းဇာတ္ဝတၳဳ။
လက္ခုတ္, အိုးစည္၊ သဘင္လည္၊ ေျခာက္မည္ အျပစ္စု။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ကြနစၥံ။ ။ ကပြဲ, ခုန္ပြဲတို႔၌ ေန႔,ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေနသျဖင့္ ကုသိုလ္ေရး၊ လိမၼာေရး၊ ဥစၥာ စီးပြားေရး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ကြဂီတံ။ ။ သီခ်င္း သီပြဲ ဆိုပြဲတို႔၌ ေန႔,ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေနသျဖင့္ကုသိုလ္ ေရး၊ လိမၼာေရး, ဥစၥာ စီးပြာေရး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ကြဝါဒိတံ။ ။ တီးပြဲ, မႈတ္ပြဲတို႔၌ ေန႔,ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေနသျဖင့္ ကုသိုလ္ ေရး, လိမၼာေရး,ဥစၥာ စီးပြားေရး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ကြ အကၡာနံ။ ။ရာမ ဇာတ္ကဲ့သို႔ သမၹပၸလာပ အဂၤ ါ ဒဏၬရီ ဇာတ္ဝတၳဳ တို႔ကို ဖြဲ႔ဆိုေျပာေဟာေသာ ပြဲတို႔၌ ေန႔, ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေနသျဖင့္ ကုသိုလ္ ေရး, လိမၼာေရး, ဥစၥာ စီးပြားေရး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၅) ကြ ပါဏိႆရံ။ ။ လက္ခုတ္တီးႏႊဲ အရပ္ပြဲတို႔၌ ေန႔, ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေန သျဖင့္ ကုသိုလ္ေရး, လိမၼာေရး, ဥစၥာစီးပြားေရး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၆) ကြ ကုမၻထုနံ။ ။ အိုးစည္ပြဲတို႔၌ ေန႔,ရက္ ကုန္ဆံုး၍ ေနသျဖင့္ အေရး သံုးပါး လစ္လပ္ျခင္း တစ္ပါး။ ။
ေလာင္းကစားၾကဴးမႈ အျပစ္ ၆-ပါး အက်ဥ္း
၄။ နိူင္သူမွာ ရန္၊ ရံႈးပူပန္၊ အမွန္ ဥစၥာျပဳန္း။
ပြဲလည္ စကား၊ မတည္ျငား၊ ထိမ္းျမား ပယ္ရိုးထံုး။
မ်ိဳးေဆြ နိွပ္စက္၊ အံၾကဴ နက္၊ ေျခာက္ခ်က္ အျပစ္နူန္း။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ဇယေဝရံ ပသဝတိ။ ။ နိူင္ေသာသူမွာ ရံႈးေသာသူတို႔က ျငိဳးမႈအတြက္ရန္ ပြား ျခင္းတစ္ပါး
(၂) ဇိေနာဝိတၱေသာကီ။ ။ ရံႈးေသာသူမွာ ကုန္ေသာဥစၥာ အတြက္စိတ္မေက် ေအးနိူင္ ျခင္းတစ္ပါး။
(၃) သႏၵီ႒ိက ဓနဇာနိ။ ။ ယခု မ်က္ေမွာက္ဘဝမွာ ဥစၥာ ျပဳန္းတီးတတ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ဝစန နရုဟနာ။ ။ လႊတ္ရံုစေသာသဘင္ အလယ္၌ထိုသူ႔စကားမေအာင္ ရာျခင္း တစ္ပါး။
(၅) မိတၱာ မစၥပရိဘူတ။ ။ ေဆြမ်ိဳး ဉာတိတို႔၏ ဂရုဏာေဒါသ ရႈတ္ခ် နိွပ္နယ္ မႈကို ခံရ ျခင္းတစ္ပါး။
(၆) အာဝါဟ ဝိဝါဟဝဇၨနာ။ ။ ထိမ္းျမားမႈမွအပျပဳ၍ ၾကဥ္ေရွာင္ျခင္းတစ္ပါး။ ။
ပ်င္းရိျခင္း ၆-ပါး အက်ဥ္း
၅။ ေအးသည္,ပူသည္၊ မိုးခ်ဴပ္သည္နွင့္၊ ေစာသည္,ဆာသည္၊
ျပည့္အင့္သည္၊ ေျခာက္မည္ လူပ်င္းမ်ိဳး။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အတိ သီတံ။ ။ခ်မ္းေအးလွေသးသည္ဟူ၍အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္းတစ္ပါး။
(၂) အတိ ဥဏွံ။ ။ ပူလွေသးသည္ ဟူ၍ အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၃) အတိသာယံ။ ။ မိုးခ်ဴပ္လွျပီ ဟူ၍ အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၄) အတိပါေတာ။ ။ ေစာလွေသးသည္ ဟူ၍ အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၅) အတိ ဆာေတာ။ ။ ဆာမြတ္လွေသးသည္ ဟူ၍ အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၆) အတိ ဓာေတာ။ ။ထမင္း စားျပီးခါစ ျဖစ္၍အလုပ္လစ္ဟင္းျခင္းတစ္ပါး။ ။
မိတ္မေကာင္းနွင့္ ေပါင္းေဖာ္ျခင္း အျပစ္ ၆-ပါး အက်ဥ္း
၆။ အံၾကဴး, ထိၾကဴး, ယစ္မ်ိဳးၾကဴး၊ သံုးဦး လူပ်က္မ်ိဳး။
လိမ္လည္ နွစ္ပါး၊ ခိုးသား, ဓါးျပ၊ ဤေျခာက္ပါး၊ ပါပ မိတ္ေဆြမ်ိဳး။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ဓုတၱမိတၱ။ ။အေလာင္းအစား ကစားၾကဴးသူတို႔နွင့္ေပါင္းဖက္ျခင္းတစ္ပါး။
(၂) ေသာဏၬမိတၱ။။မိန္းမၾကဴးသူ,အစားၾကဴးသူတို႔နွင့္ေပါင္းဖက္ျခင္းတစ္ပါး။
(၃) ပိပါသမိတၱ။ ။ အေသာက္ၾကဴးသူတို႔နွင့္ ေပါင္းဖက္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ေနကတိကမိတၱ။ ။ ေရႊတု, ေငြတု စသည္ျပဳ၍ လိမ္လည္ေလ့ရွိေသာ လူ လိမ္တို႔ နွင့္ေပါင္းဖက္ျခင္း တစ္ပါး။
(၅)ဝဥၥကမိတၱ။။ထိုမွတစ္ပါးေသာစဥ္းလဲလွည့္ပတ္ေလ့ရွိေသာသူ လူေကာက္ လူ ညစ္တို႔နွင့္ ေပါင္းဖက္ျခင္း တစ္ပါး။
(၆) သာဟသိကမိတၱ။ ။ ဓျပ, သူခိုး, လူဆိုး, လူသြမ္း, လူသရမ္းတို႔နွင့္ေပါင္း ဖက္ျခင္း တစ္ပါး။ ။
မိတ္ဆိုး,မိတ္တု-၄-ေယာက္ အက်ဥ္း
၇။ ယူမိတ္,နႈတ္မိတ္၊ ခ်စ္ေယာင္မိတ္၊ ယုတ္မိတ္-မိတ္တု ေလး။
ရန္သူ,မိတ္ေဆြ၊ ဤေလးေထြ၊ ေရွာင္ေလ ကင္းစင္ေဝး။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အညဒတၳဳဟရမိတ္။ ။ စင္စစ္ ယူေဆာင္ေသာ အေဆြခင္ပြန္း။ (မိမိက ေပး ကမ္းေထာက္ပံ့ မည့္သူမဟုတ္၊ ယူမည္သူ သက္သက္သာဟူလိုသည္။)
(၂) ဝစီပရမမိတ္။ ။ စကားလွ်င္ အတိုင္းအရွည္ရွိေသာ အေဆြခင္ပြန္း။ (ေပး ကမ္းမႈ ၌လက္ကား မပါ၊ ပါးစပ္ေျပာသာ ေကာင္းေသာ အေဆြခင္ပြန္းဟူ လို သည္။)
(၃) အနုပိယဘာဏီမိတ္။. ။ ေရွ႕မ်က္ေမွာက္တြင္သာ ခ်စ္ခင္ေယာင္ ျပဳ၍ အလိုက္ ေပါင္းေသာ အေဆြခင္ပြန္း။
(၄) အပါယဟာယမိတ္။. ။ ယုတ္မာေသာ အမႈတို႔၌ အေဖာ္သဟဲရေသာ အေဆြ ခင္ပြန္း။(သတ္ေဖာ္, ျဖတ္ေဖာ္, တိုက္ေဖာ္, မိုက္ေဖာ္, မဲေဖာ္ အေဆြ ခင္ပြန္း ဟူလို သည္။) ဤ ၄-ေယာက္ေသာ သူတို႔သည္ မိတ္ေဆြ အစစ္မ ဟုတ္ၾကကုန္ မိတ္ ေဆြ တု, မိတ္ေဆြေယာင္ေဆာင္ၾကေသာ ရန္သူတို႔ သာ တည္း၊ ေဝးစြာ ေရွာင္ရွားရာ၏။ ။
အညဒတၳဳဟရမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၈။ ေဆာင္ဖို႔သာခဲ၊ အနဲေပးမူ၊ အမ်ားယူ၊ ေၾကာက္မူလာ၍ကပ္။
သက္သက္ကိုယ္က်ဳိး၊ ငဲ့သူမ်ိဳး၊ မိတ္ဆိုး အညဒတ္။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ေပးမည္ဟူ၍ မၾကံ၊ ရသာတိုင္း ေဆာင္ယူျခင္း လကၡဏာ တစ္ပါး။
(၂) အနည္းငယ္ ေပး၍ အမ်ားယူျခင္း လကၡဏာ တစ္ပါး။
(၃) မလြဲသာလွမွ ကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း လကၡဏာ တစ္ပါး။
(၄) မိမိအက်ိဳးကို ငဲ၍သာ ေပါင္းေဖာ္ျခင္း လကၡဏာ တစ္ပါး။ ။
ဝစီပရမမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၉။ အတိတ္, နာဂတ္၊ မိတ္ေစ့စပ္၊ နိရတ္ ခ်ီးပင့္မ။
အေၾကာင္းရွိေသာ္၊ ဒုကၡေဖၚ၊ ေလးေပၚ ဝစီပရမ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အတိတ္နွင့္ ေလာကြတ္ျပဳျခင္း- ဆိုသည္ကား မိတ္ေဆြျဖစ္သူက ကိစၥ ဆိုက္ တိုက္သည္နွင့္ ေပးနွင့္ပါ, ေခ်းနွင့္ပါဟု လာလွ်င္ ရွိတုန္းအခါက သင့္ ကို ေမွ်ာ္ပါ၏။ သင္ မလာခဲ၊ ယခုမွာ ကုန္၍ သြားပါျပီဟု ရွိသည္ကို မေပးလို, မေခ်းလို၍ အတိတ္နွင့္ ေလာကြတ္ျပဳျခင္းတည္း။
(၂) အနာဂတ္နွင့္ ေလာကြတ္ျပဳျခင္း- ဆိုသည္ကား ရွိလ်က္နွင့္ မေပးလို၍ ယခု မရွိခိုက္ၾကံဳရေလျခင္း, မေပးရေလျခင္း, ေနာင္ရွိေသာအခါ လာခဲ့ပါဟု အနာဂတ္နွင့္ ေလာကြတ္ျပဳျခင္းတည္း။ ေနာင္လာျပန္လွ်င္လည္း တစ္မ်ိဳး လြဲ၍ ေျပာလတၱံ။
(၃) အက်ိဳးမရွိ နိရတၳက ျဖစ္ေသာအခြင့္နွင့္ သျဂႋဳဟ္ခ်ီးျမွင့္ျခင္း- ဆိုသည္ ကား ထိုသူ၌ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွိ၍ မယူလိုမွန္း သိေသာအခါ ငါ့မွာေငြရွိပါသည္၊ အလိုရွိလွ်င္ ယူ၍သံုုးနွင့္ပါဟု ေပး၏၊ ထိုသူ၌ ေငြလိုအပ္မွန္း သိေသာအခါ ေငြမရွိဟု ဝွက္၏၊ အ ေၾကာင္းကိစၥ မရွိေသာအခါ ကိစၥရွိလွ်င္ ေဆာင္ရြက္ လိုဟန္ ျပဳ၍ တကယ္ ကိစၥရွိလာ လ်င္ ကိစၥတပါးနွင့္ အသံေပး၍ ေဝးရာသို႔ ထြက္ေရွာင္ရွား၏၊ ကိစၥျပီးျငိမ္းမွ ျပန္လာ၍ ငါတို႔မရွိခိုက္ ၾကံဳၾကိဳက္ရေလ ျခင္းဟု ေနာင္တစကား မ်ားစြာေျပာဆို၏။ စိတ္နွလံုး မျဖဴေျဖာင့္ နႈတ္ပရိ ယာယ္ထူလွေသာ လူေကာက္တို႔ အမႈမ်ိဳးတည္း။
(၄) မိတ္ေဆြျဖစ္သူ၌ ကူညီရန္ အခြင့္ရွိလာလွ်င္ မိမိ၌ပ်က္စီးမႈကို ျပျခင္းဆို သည္ ကား ေခါင္းကိုက္ေလဟန္ ျပျခင္း၊ ဝမ္နာေလေယာင္ ျပျခင္း၊ စီးပြား ပ်က္ေလေယာင္ျပ ျခင္း အစရွိသည္တည္း။ ။
အနုပိယမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၀။ မေကာင္းလိုက္ေလ်ာ၊ ေကာင္းလိုက္ေလ်ာ၊ ေကာင္းေျပာ ေရွ႕တြင္သာ၊
မ်က္ကြယ္ဆိုးမႈ၊ အင္ေလးခု၊ အနုပိယသာ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) မေကာင္းမႈ၌လည္း ဤအမႈကို ျပဳလိုသည္ဟု ဆိုလွ်င္ ျပဳသာျပဳဟုလိုက္ ေလ်ာျခင္းတပါး။
(၂) ေကာင္းမႈ၌လည္း ျပဳသာျပဳဟု လိုက္ေလ်ာျခင္း တစ္ပါး။
(၃) မ်က္ေမွာက္၌ ေကာင္းစကား ေျပာျခင္း တစ္ပါး။
(၄) မ်က္ကြယ္၌ ဆိုးစကား ေျပာျခင္း တစ္ပါး။ ။
အပါယသဟာယမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၁။ ယစ္မ်ိဳးေသာက္ခန္း၊ လမ္းေလွ်ာက္ခန္း၊ ပြဲလမ္း တစ္ဌာန။
ကစားမႈဝယ္၊ မိတ္ေဖၚႏြယ္၊ အပါယ္ သဟာယ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ယစ္မ်ိဳး ေသာက္စားျခင္း၌ အေဖာ္သဟဲရျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ညၪ့္ လမ္းေလွ်ာက္မႈ၌ အေဖာ္သဟဲ ရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) သဘင္ပြဲလမ္းကို လိုက္စားမႈ၌ အေဖာ္သဟဲ ရျခင္း တစ္ပါး။
(၄) အေလာင္းအစား ကစားမႈ၌ အေဖာ္သဟဲ ရျခင္း တစ္ပါး။အသက္ထက္ ဆံုးေဝးစြာ ၾကၪ္ေရွာင္ရေသာ မိတ္ဆိုး, မိတ္တု ၄-ပါးေပတည္း။ ။
မိတ္ေကာင္း မိတ္စစ္ ၄-ေယာက္ အက်ဥ္း
၁၂။ ျပဳမိတ္ တူမိတ္၊ ဆရာမိတ္၊ ညွာမိတ္-မိတ္စစ္ေလး။
ခ်စ္ေဖၚ မိတ္ေဆြ၊ ဤေလးေထြ၊ မေကြ ေပါင္းဖို႔ေရး။
(အဓိပၸါယ္)
မိတ္ဆိုး ၄-ပါးနွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္းေကာင္း၊ အသက္ထက္ဆံုးမေကြမ ကြာေပါင္း ေဖာ္ ရေသာ မိတ္ေကာင္း မိတ္စစ္ ၄ပါးကိုလည္းေဟာေတာ္မူ၏။
(၁) သမာနသုခ ဒုကၡမိတ္။ ။ ခ်မ္းသာ ၏အတူ,ဆင္းရဲအတူ,ဆင္းရဲေဖာ္ခ်မ္း သာဖက္ ျဖစ္ ေသာ အေဆြခင္ပြန္း။
(၂) မတၱကၡာယီမိတ္။ ။ မေကာင္းျမစ္တာ ေကာင္းရာျပညြန္းေသာ အေဆြ ခင္ပြန္း။
(၃) အနုကမၸကမိတ္။ ။ အခါခပ္သိမ္း မိမိကို ရင္ဝယ္သားကဲသို႔ သနားညွာ တာျခင္း ရွိ ေသာ အေဆြခင္ပြန္း။
(၄) ဥပကာရမိတ္။ ။မိမိအားေက်းဇူးျပဳသမားၾကီး သက္သက္ျဖစ္ေသာအ ေဆြခင္ပြန္း။ ။
သမာနသုခဒုကၡမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၃။ လွ်ိဳ႕ဝွက္မရွိ၊ လွ်ိဳဝွက္ဘိ၊ ေဘးရွိမစြန္႔ေလ၊
မိတ္အတိက္မွန္၊ သက္မခ်န္၊ သမာန္ မိတ္ၾကီးေပ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) သူ၏ လွ်ိဳ႕ဝွက္အပ္ေသာ အမႈကို မိမိ၌ လွ်ိဳ႕ဝွက္ျခင္း တစ္ပါး။
(၂) မိမိလွ်ိဳ႕ဝွက္အပ္ေသာ အမႈကိုသူတပါးတို႔မသိရေအာင္လွ်ိဳ႕ဝွက္ျခင္းတစ္ ပါး။
(၃) ေဘးေတြ႔ေသာ အခါ မိမိကို မစြန္႔ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) သူ႔အသက္ကိုပင္ စြန္႔၍ မိမိအက်ိဳးကို ရြက္ေဆာင္ျခင္း တစ္ပါး။ ။
အတၳကၡာယီမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၄။ မေကာင္းျမစ္တား၊ ေကာင္းရာထား၊ ေဟာထားသိဖို႔ရာ။
နတ္လမ္းျပညြန္၊ ဤေလးတန္၊ အမွန္ အတၳကၡာ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) မေကာင္းမႈကို မျပဳရေအာင္ တားျမစ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ေကာင္းမႈ၌ တည္ေစျခင္း တစ္ပါး။
(၃) မၾကားဖူး, မသိဖူးေသာ တရားကိုၾကားဖိုသိဖိုရာေဟာၾကားျခင္းတစ္ပါး။
(၄) ဒါန, သီလ အစရွိေသာ နတ္ရြာလမ္းေၾကာင္းကို ညႊန္ျပျခင္း တစ္ပါး။ ။
အနုကမၸကမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၅။ မပြားလွ်င္စိုး၊ ပြါးလွ်င္ျဖိဳး၊ က်ိဳးမဲ ေျပာမခံ။
အေကာင္းေျပာလွ်င္၊ မေနာရႊင္၊ မိတ္သင္ အနုကံ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) မိမိ၌ အက်ိဳးစီးပြား မျဖစ္ထြန္းလွ်င္ သူမနွစ္သက္နိူင္ျခင္း၊ စိုးရိမ္ပူပန္ ျခင္းတစ္ပါး။
(၂) မိမိ၌ အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ထြန္းလွ်င္သူနွစ္သက္ျခင္း၊ စိတ္အလို ျပည့္ျဖိဳး ျခင္းတစ္ပါး။
(၃) မိမိ၏ ေက်းဇူးမဲကို သူတပါး ေျပာဆိုလွ်င္ တားျမစ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) မိမိ၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကို သူတပါး ေျပာၾကားလွ်င္ ေျပာပသူကို ခ်ီးမႊမ္းျခင္း တစ္ပါး။ ။
ဥပကာရမိတ္ လကၡဏာ ၄-ပါး အက်ဥ္း
၁၆။ အသက္ ဥစၥာ၊ ေစာင့္ေရွာက္လာ၊ ေၾကာက္ခါ ကယ္ေဖၚရ။
ကူေဖၚရွိမူ၊ တပိုးကူ၊ စင္ျဖဴ ဥပကာရ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ေမ့ေလ်ာ့လ်က္ အသက္ခႏၶာကို စိုးရိမ္ဖြယ္ ရွိေသာအခါ အသက္ခႏၶာ ကိုေစာင့္ေရွာက္ ျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ေမ့ေလ်ာ့လ်က္ စည္းစိမ္ဥစၥာ ပ်က္စီးဖြယ္ရွိေသာ အခါ စည္းစိမ္ဥစၥာကို ေစာင့္ ေရွာက္ျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ေၾကာက္လန္႔ျခင္း ရွိေသာအခါ ကိုးကြယ္ရာ ျဖစ္ျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ကိစၥၾကီးငယ္ရွိေသာအခါ သူကျပဳဖူးေသာေက်းဇူးထက္ ၂ဆ ပိုမို၍ေက်း ဇူးျပဳျခင္း တစ္ပါး။ ဤတြင္ အိမ္၌ေနသူ လူဂဟ႒အေပါင္းတို႔အားသူေကာင္း စင္စစ္ ျဖစ္ဖို႔အမွန္ ေဆာင္ရန္, ေရွာင္ရန္ တရား ၁၆-ပါးကို ထုတ္ေဖာ္ေဟာ ၾကားခဲသည္။ ။
အရပ္ဒိသာ ၆-မ်က္နွာကို ရိုေသစြာ ရွိခိုးမႈ
သားသမီးတို႔က ျပဳရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၁၇။ ေမြးတံု႔ေမြးမႈ၊ ျပဳဖြယ္ျပဳ၊ ကုလမ်ိဳးႏြယ္တည္။
ဆက္ခံအေမြ၊ ေသလြန္ေပ၊ မွ်ေဝ ဝတ္ငါးမည္။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ေကြ်းေမြးတံု႔ ေကြ်းေမြးလွည့္ ေကြ်းေမြးရျခင္း တစ္ပါး။
(၂) မိ,ဖ တို႔၌ ဆိုက္တိုက္၍ လာေသာမင္းေရးစိုးခြင့္ စသည္တို႔ကို မိမိကိစၥ ျပဳ၍ေဆာင္ ရြက္ရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) အမ်ိဳးအႏြယ္ အားျဖင့္ အစဥ္လာေသာ ဒါနဝတ၊ သီလဝတ္ အစရွိေသာ အေလ့ ေကာင္းအက်င့္ေကာင္း၊ အစဥ္ေကာင္း၊ အရိုးေကာင္းတို႔ကို မပ်က္ ေစရျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ေလာကီေမ၊ ဓမၼေမြ တို႔ကို ေကာင္းစြာ ခံယူရျခင္း တစ္ပါး။
(၅) ေသလြန္ေသာ မိ၊ဖ တို႔ကို ရည္မွတ္၍ လႉဒါန္းျပီးလွ်င္ ေသလြန္ေသာ မိ,ဖ တို႔ အား ကုသိုလ္အဖို႔ကို ဝိေသသ ထုတ္ေဖၚ၍ ေပးေဝရျခင္း တစ္ပါး။ ။
မိဖတို႔က ျပဳရေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၁၈။ မေကာင္း ျမစ္တား၊ ေကာင္းရာထား၊ သင္ၾကား တတ္ပညာ။
ေလ်ာ္ရာအိမ္ေပး၊ အေမြေပး၊ က်င့္ေရး ဝတ္ငါးျဖာ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ငယ္ရြယ္စဥ္ကစ၍ မေကာင္းမႈဒုစရိုက္ တို႔ကိုမျပဳမက်င့္ ရေအာင္တား ျမစ္ရ ျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ငယ္ရြယ္စဥ္ကစ၍ မိ၊ဖ တို႔ကို ရိုေသျခင္း အစရွိေသာ ေကာင္းေသာ အလိမၼာတို႔၌ တည္ေစရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) အျပစ္မရွိေသာ အတတ္တို႔ကို သင္ၾကားေစရျခင္း တစ္ပါး။
(၄) အမ်ိဳးေကာင္း အႏြယ္ေကာင္း သား၊သမီးတို႔နွင့္ ထိမ္းျမားမဂၤလာ ျပဳရျခင္းတစ္ပါး။
(၅) အခ်ိန္အခါကို ေထာက္၍ အေမြဥစၥာကို အပ္နွင္းရျခင္း တစ္ပါး။ ။
တပည့္တို႔ကျပဳ ရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၁၉။ ထၾကြ, ခစား၊ ၾကားနာ, လုပ္ေကြ်း၊ သင္အံေပး၊ က်င့္ေရး ဝတ္ ငါးျဖာ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) မိမိရွိရာသို႔ ဆရာလာသည္ကို ျမင္လွ်င္ ေရွးဦးစြာ ေနရာမွထ၍ ဆရာကို ၾကိဳဆို၍ ထီး၊ဖိနပ္ စသည္ကိုယူ၍ ေနရာထိုင္ခင္းေပးျခင္း၊ အိုက္ပူေသာအခါ ျဖစ္ခဲ့လွ်င္ ယပ္ ေလးခတ္ရျခင္း တစ္ပါး။
(၂) တေန႔လွ်င္ သံုးၾကိမ္ ဆရာ၏အနီးအပါး၌ ခစားရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ဆရာ၏ ထံမွ ဆံုးမသြန္သင္ေသာ စကားတို႔ကို ၾကားနာလိုျခင္း တစ္ပါး။
(၄) သာလွ်င္သာလိုက္ နာလွ်င္နာလိုက္ ခ်ိဳးေရ, ေသာက္ေရ, မ်က္နွာသစ္ ေရ, ဒန္ပူ စသည္တို႔ျဖင့္ လုပ္ေကြ်းရျခင္း တစ္ပါး။
(၅) မတတ္ေသးသည္ကို တတ္ရေအာင္, တတ္ျပီးသည္ကို မေပ်ာက္ေစရ ေအာင္အတတ္ပညာကို ရိုေသစြာ သင္ၾကားရျခင္း တစ္ပါး။ ။
ဆရာသမားတို႔က ျပဳရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၂၀။ ယဥ္ေက်းေစမႈ၊ မွတ္ေစမႈနွင့္၊ တတ္မႈမခ်န္၊ ျပန္၍ေဆာင္နွင္း၊
ေဘးကင္းေစမႈ၊ ဝတ္ ငါးခု၊ ျပဳေလျမတ္ ဆရာ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) ေလာကေရး၊ ဓမၼေရးတို႔၌ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆို၊ အခ်ိဳးအစား၊ က်န္ ယဥ္ေက်းမႈ ရွိေအာင္ သြန္သင္ဆံုးမျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ေလာက ဗဟုႆုတ, ဓမၼဗဟုႆုတအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔၌ ၾကားဖူး နားဝရွိ ေအာင္ မိမိအနီး အနားသို႔ ေရာက္လာတိုင္း ဆံုးမသင္ၾကား မွတ္သားေစ ရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) ဆရာတတ္သိေသာ အတတ္ပညာကို ဆရာစားမခ်န္ အကုန္အစင္ သင္ၾကား ျပသျခင္းတစ္ပါး။
(၄) တတ္ေျမာက္လိမၼာ ရွိေသာအခါ၌ မိ, ဖ, မ်ိဳးေဆြတို႔အား သူတတ္သမွ် ကိုေဖာ္ျပ ၍ အပ္နွင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၅) တပည့္တပန္းတို႔အား အသက္ထက္ဆံုး ေရာက္ေလရာတို႔၌ အႏၱရာယ္ ကင္း ရွင္းေစရန္မႏၱာန္, မႏၱရား, ေဆးဝါးအေလ်ာ ပရိတ္ေတာ္, ဂုဏ္ေတာ္ မ်ားကို အသက္ထက္ဆံုး စြဲျမဲၾကေစရန္ သင္ၾကားျခင္း တစ္ပါး။ ။
လင္ေယာက်ၤားတို႔ ျပဳရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၂၁။ မေပါ႔စားမႈ၊ နာဖြယ္မႈနွင့္၊ သူ႔ကို မက်ဴး၊ စိုးမွဴး လြဲထား၊
ဝတ္စား ဆင္ယင္၊ ဤငါးအင္၊ လင္တို႔ ျပဳစျမဲ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) မင္း, ကြယ္, က်ဴပ္, အမိ, အစ္မ အစရွိသည္ျဖင့္ ခ်ီးခ်ီးပပ ခ်ိဳျမသာယာ ေသာ ေခၚ ေဝၚေျပာဆိုေလ့ ရွိျခင္း တစ္ပါး။
(၂) နင္, ဟယ္, ငါ, မိမည္သူ, မိမည္ဝါ အစရွိသျဖင့္ ရိုင္းစိုင္းစြာမေခၚမေျပာ ရျခင္း, မေလးမစား မျပဳရျခင္း တစ္ပါး။
(၃) သူ မၾကည္ျဖဴက သူမွတစ္ပါး မသြားမလာ ရျခင္း တစ္ပါး။
(၄) ရရွိသမွ် စည္းစိမ္ဥစၥာ အိပ္ရာခမ္းနားတို႔ အေပၚ၌ အစိုးတရ ျပဳလုပ္နိူင္ ေသာအ ခြင့္ကိုေပးရျခင္း တစ္ပါး။
(၅) မိမိအေျခအေန အားေလ်ာ္စြာ အိမ္သူသားမယား၌ ဝတ္စားတန္ဆာ တို႔ကို မညိွဳးမႏြမ္းရေအာင္ ဆင္ယင္ရျခင္း တစ္ပါး။ ။
အိမ္သူ မယားတို႔ ျပဳရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၂၂။ အိမ္ေရးတြင္က်ယ္၊ အိမ္ဝယ္ လူေပါင္း၊ ေကာင္းသားျပဳအင္၊
စင္ၾကယ္ သီလ၊ ဓန ေစာင့္ထိန္း၊ မျပိန္း မပ်င္း၊ အရင္း တရား၊ ဝတ္ ငါးပါး၊ မယား ျပဳစျမဲ။
(အဓိပၸါယ္)
(၁)အိမ္တြင္း ကိစၥဟူသမွ်တို႔၌ မလစ္မလပ္ ေစ့စပ္တြင္က်ယ္ေသာ လံုးလ ဝီရိယ ရွိ ျခင္းတစ္ပါး။
(၂)အိမ္ရွိ အေျခြအရံ ပရိသတ္တို႔၌ အျပဳအစု အမႈအရ ေကာင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၃)မိမိအိမ္ရွင္ လင္ေယာက်္ားမွ တပါးေသာသူတို႔၌ စိတ္မေနာမွ် မက်ဴးလြန္ ျခင္းတစ္ပါး။
(၄)အိမ္ရွိပစၥည္းဥစၥာတို႔ကို အထိန္းအသိမ္း ေကာင္းျခင္း တစ္ပါး။
(၅)မိန္းမတို႔ဆိုင္ရာ အမႈခပ္သိမ္းတို႔၌ အေစ့အစပ္ တတ္သိလိမၼာျခင္း၊ အ ပ်င္းအရိ မရွိ ျခင္းတစ္ပါး။ ။
အေဆြ ခင္ပြန္းတို႔၌ အမ်ိဳးသားတို႔က ျပဳက်င့္ရာေသာ ဝတ္ ၅-ပါး အက်ဥ္း
၂၃။ ေပးေဝမွ်တ၊ ပီယႏႈတ္ခ်ိဳ၊ က်ိဳးလို က်င့္မႈ၊ ကိုယ္တူ ျပဳျခင္း၊
မခြ်တ္ယြင္းေစ၊ ဤငါးေထြ၊ မိတ္ေဆြ က်င့္ဝတ္မ်ိဳး။
(အဓိပၸါယ္)
(၁) အခါအခြင့္ အားေလ်ာ္စြာ ေကြ်းေမြးေပးကမ္းျခင္း တစ္ပါး။
(၂) ခ်စ္ဖြယ္ ၾကင္ဖြယ္ေသာ ေခၚမႈ၊ ေျပာမႈ ရွိျခင္း တစ္ပါး။
(၃) သူတို႔အက်ဳိးကိုရုိးေျဖာင့္ေသာစိ္တ္နွလံုးျဖင့္ ေကာင္းစြာက်င့္ျခင္းတစ္ပါး။
(၄) သူတို႔အေပၚ၌ ဂုဏ္မလုပ္မူ၍ ကိုယ္တ၊ ကိုယ္မွ်ျပဳ
ေညာင္ပင္အိုင္ေတာရဆရာေတာ္ ဘုရားႀကီး၏ တစ္ဘဝသာသနာ blog မွ ကူးယူတင္ျပပါသည္။
No comments:
Post a Comment